Củ tam thất từ A đến Z: Công dụng, cách dùng, cách chế biến

Củ tam thất từ lâu được ví như là “kim bất hoán” có nhiều công dụng đặc biệt tốt với sức khỏe con người. Hãy cùng nhà thuốc Đông Y Phú Vân tìm hiểu thông tin chi tiết hơn về củ tam thất: đặc điểm, công dụng, cách dùng, cách chế biến … qua bài viết dưới đây!

☛  Bạn có thể quan tâm: Giới thiệu về cây tam thất bắc 

Công dụng chữa bệnh

Củ tam thất có hình thoi, độ dài trung bình vào khoảng 3cm, đường kình trung bình 1,5cm. Đầu củ sần sùi, được chia thành nhiều mấu, có nhiều vết vằn xung quanh. Củ tam thất có màu đen hoặc xám đen, ruột đặc màu xám, vị ngọt đắng, mùi thơm nhẹ.

Tương tự như hoa cây tam thất,  củ tam thất có chứa nhiều thành phần hoạt chất tốt cho cơ thể bao gồm: sterol, các hợp chất acid amin, sắt, canxi và các saponin của nhóm A và B – một hoạt chất quý của nhân sâm. Nên củ tam thất có nhiều công dụng như:

Củ tam thất dùng sống mài nước uống hoặc dạng lát cắt thì ngậm nhai rồi nuốt để chữa thổ huyết, băng huyết, rong kinh, chảy máu cam, máu hôi sau khi đẻ, kiết lỵ ra máu, khối u (ung thư).

Dùng chín trong trong những trường hợp bị thiếu máu, suy nhược, phụ nữ sau khi đẻ, người mới ốm dậy. Củ tam thất hấp cho mềm, thái mỏng hoặc sao khô, tán bột rồi hầm với thịt gà, thịt chim, ăn hàng ngày trong vài tuần. Có thể ngâm rượu uống.

Ăn tam thất sống giúp cho tiêu sưng, giảm đau, bổ máu. Dùng tam thất để bảo vệ tim, trị bệnh mạch vành, cả chứng đau thắt ngực, phòng ngừa thiếu máu, an thần, làm chậm lão hóa.

Đối với những người bị trúng phong, đau ngực, liệt nửa người, méo miệng, dùng tam thất có thể cải thiện tốt tình trạng sức khỏe. Đặc biệt, tam thất có khả năng điều trị được các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan. Riêng những người bị u xơ tử cung, u xơ tuyến tiền liệt… nếu dùng tam thất phối hợp cùng một số vị thuốc khác sẽ có khả năng tiêu viêm, làm kích thước khối u nhỏ đi.

Tam thất còn phối hợp với kỷ tử, cúc hoa chữa các chứng bệnh về mắt, với hoa hòe hoặc rutin trong những trường hợp chảy máu, với linh chi lại tăng cường miễn dịch, chống stress, cải thiện trí nhớ.

Củ tam thất thường được dùng cho phụ nữ mới sinh xong. Lúc này cơ thể các chị ở trạng thái “hàn” nên hầm tam thất với con gà ác ăn hết trong một bữa, cách một ngày ăn 01 con sẽ giúp sản dịch hết nhanh, khí huyết lưu thông, da dẻ hồng hào.

Liều lượng: Dùng cầm máu, giảm đau nhanh, mỗi ngày uống 10-20g chia làm 4-5 lần. Để bổ dưỡng, mỗi ngày, người lớn: 5 -6g chia hai lần; trẻ em tùy tuổi bằng ½ – 1/3 liều người lớn. Uống sau khi ăn 5 – 10 phút. Đối với các trường hợp ung thư, mỗi ngày có thể dùng liều 10g, liên tục trong 12 tháng hoặc lâu hơn.

Những ai dùng được củ tam thất:

• Phụ nữ sau sinh bị thiếu máu hoặc băng huyết, rối loạn kinh nguyệt
• Những người hậu phẫu thuật có sức đề kháng kém, sức khỏe yếu và bị mất nhiều máu
• Bệnh nhân bị u xơ, u nang nếu được phát hiện sớm uống tam thất sẽ có tác dụng phòng ngừa và ngăn chặn sự phát triển của các khối u.
• Người bị bệnh viêm loét dạ dày, đau dạ dày sử dụng uống tam thất với mật ong giúp cải thiện nhanh hơn.
• Người bị rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, ăn không ngon sử dụng tam thất giúp ngủ ngon và ngủ sâu giấc hơn.

Các bài thuốc từ củ tam thất

Tam thất bắc được chế biến từ củ tam thất bắc là một trong những vị thuốc bốc kê trong rất nhiều bài thuốc đông y, vì tính chữa bách bênh của nó. Hãy cùng tham khảo một số bài thuốc được sách ghi chép lại. Cụ thể như:

• Bài thuốc 1: Trị ói máu: Trứng gà 1 quả, đánh vỡ, hòa Tam thất bột 1 chỉ, nước ngó sen 1 ly nhỏ, rượu cũ nửa ly nhỏ, nấu cách thủy chín ăn vậy. (Trích từ Đồng thọ lục)
• Bài thuốc 2: Trị ho máu, kiêm trị ói máu, chảy máu cam, trị ứ huyết và nhị tiện ra máu: Hoa nhụy thạch 3 chỉ (nung tồn tính), Tam thất 2 chỉ, Huyết dư 1 chỉ (nung tồn tính). Tất cả nghiền bột mịn. Phân 2 lần, nước sôi uống. (Trích từ Y học trung Trung tham Tây lục – Hóa huyết đơn)
•  Bài thuốc 3: Trị huyết lỵ: Tam thất 3 chỉ, nghiền nhỏ, nước vo gạo điều uống. (Trích từ: Tần Hồ tập giản phương)
•  Bài thuốc 4: Trị đại trường ra máu: Tam thất nghiền nhỏ, cùng rượu trắng nhạt điều uống 1, 2chỉ. Gia 5 phân vào thang Tứ vật cũng được. (Trích từ: Tần Hồ tập giản phương)
•  Bài thuốc 5: cho sau sanh huyết nhiều: Tam thất nghiền nhỏ, nước cơm uống 1 chỉ. (Trích từ: Tần Hồ tập giản phương)
•  Bài thuốc 6: Trị mắt đỏ, vô cùng nặng: Tam thất căn mài nước thoa xung quanh. (Trích từ: Tần Hồ tập giản phương)
•  Bài thuốc 7: Trị vết thương do dao, thu miệng: Long cốt tốt, Da voi, huyết kiệt, Nhân sâm tam thất, Nhũ hương, Mộc dược, Giáng hương bột các vị lượng bằng nhau. Làm bột, uống với rượu ấm hoặc thấm lên (Trích Cương mục thập di – Thất bảo tán)
•  Bài thuốc 8: Cầm máu: Nhân sâm tam thất, Sáp trắng, Nhũ hương, Giáng hương, Huyết kiệt, Ngũ bội, mẫu lệ các vị lượng bằng nhau. Không qua lửa, làm bột. Đắp vậy. (Trích từ Hồi xuân tập – Quân môn chỉ huyết phương)
•  Bài thuốc 9: Trị nhọt sưng vô danh, đau nhức không ngừng: Sơn tất mài giấm gạo điều thoa, đã vỡ, nghiền bột thoa khô. (Trích từ Cương mục)
•  Bài thuốc 10: Hổ cắn, vết thuơng côn trùng, Tam thất mỗi lần uống 3 chỉ, uống với nước cơm. Ngoài ra lấy Tam thất nhai thoa chỗ bị thương. (Trích Trung thảo dược đại toàn)
•  Bài thuốc 11: Dùng Sanh Tam thất bột 1g, mỗi ngày 2 ~3 lần hòa nước uống, điều trị 76 ca chứng mỡ máu cao, kết quả: hiệu suất hạ cholesterol là 78%, hiệu suất hạ triglyceridelà 57,5%, hiệu suất hạ β lipoprotein là 53 % (Trích từ Tạp chí Trung y, 1994, 2: 70)
•  Bài thuốc 12: Dùng Tam thất bột 3g, sáng tối đều 1 lần hòa nước uống lúc bụng đói, 7 ngày là 1 liệu trình, điều trị 60 ca di chứng sau chấn động não, có tổng hiệu suất là 86,1% (Trích từ Hà Nam Trung y, 1997, 4; 235)
•  Bài thuốc 13: Dùng Tam thất bột, Tây dương sâm đều 15g, mỗi ngày hòa uống 1g, 15 ngày là 1 liệu trình, điều trị 26 ca Phì đại tuyến tiền liệt, tổng hiệu suất là 88, 5%. ( Trích từ Tạp chí Trung y, 1994, 4: 199)
•  Bài thuốc 14: Dùng Tam thất nghiền bột qua mắt rây 110, giấm điều thành dạng hồ để sẳn dùng, trước làm sạch mặt vết thương, rồi thoa cao thuốc, 2 ngày thay thuốc 1 lần, điều trị 36 ca hoại tử, thối rữa (do bộ phận cơ thể bị đè nén lâu), qua thay thuốc 4 ~ 10 lần, toàn bộ trị khỏi. (Trích từ Thời Trân quốc y quốc dược, 1996, 4: 200)
•  Bài thuốc 15: Tam thất bột 2 ~ 3 phân, uống 2 ~3 lần, điều trị tổng cộng 10 ca bệnh nhân Giãn phế quản, Lao phổi v.v… gây ra khạc huyết, trong đó cầm máu hoàn toàn 8 ca. Trích từ [Hồ Nam khoa kĩ tình báo (Y học vệ sinh), (9): 24, 1972]
•  Bài thuốc 16: Bột Sâm tam thất điều trị chứng đau thắt cơ tim thể không ổn định:Phương pháp dùng: Sâm tam thất bột 2 ~3 g, mỗi ngày uống 2 ~3 lần, liên tục dùng thuốc 2 tuần là 1 liệu trình, sau khi thuyên giảm châm chước giảm liều, điều trị 10 ca Chứng đau thắt cơ tim thể không ổn định, hiệu quả thống kê sau khi dùng thuốc 5 ngày, kết quả 7 ca hiệu quả rõ rệt, 3 ca hữu hiệu.Trích từ [Tạp chí Trung y Chiết Giang 21 (3): 106, 1986].

Cách chế biến & sử dụng

Tam thất thường được trồng từ 5 đến 7 năm mới cho thu hoạch củ. Củ tam thất sau khi được thu hoạch về còn nhiều đất nên cần rửa sạch. Bạn có thể dùng vòi xịt để rửa hoặc rửa thủ công từng củ một. Sau khi rửa sơ bộ xong thì tách rễ ra khỏi củ và rửa lại lần nữa cho sạch. Tùy vào mục đích sử dụng bạn đem phơi khô hoặc để tươi dùng trực tiếp.

Củ tam thất chứa nhiều thành phần dinh dưỡng và hoạt chất tốt cho cơ thể nên được sử dụng rất đa dạng để làm thuốc, làm rượu hoặc món ăn bổ dưỡng cho cơ thể.

☛ Tham khảo thêm: Cách dùng cây, củ tam thất từ rễ tới ngọn

Cách bảo quản

Đối với củ tam thất tươi

Với củ tam thất tươi thì nên rửa sạch, sơ chế qua các phần gốc, rễ không liên quan cắt bớt đi. Sau đó đem chế biến với thực phẩm hoặc ngâm rượu sử dụng càng sớm thì hiệu quả càng tốt vì củ tươi không nên để lâu sẽ mất đi các hoạt chất có giá trị.

Đối với củ tam thất khô

Còn với củ tam thất khô bạn nên bảo quản để ở nơi thoáng mát, tránh những ẩm mốc do thời tiết sẽ làm giảm đi chất lượng của tam thất. Nếu nhà có tủ lạnh bạn có thể bảo quản trong ngăn mát hoặc ngăn đá cũng được giúp kéo dài thời hạn sử dụng của củ tam thất khô.

☛Tham khảo: Cách bảo quản củ, nụ hoa tam thất 

Bảng giá bán củ tam thất tại nhà thuốc Đông Y Phú Vân

Sản phẩm Củ tam thất được bán tại nhà thuốc Đông Y Phú Vân là sản phẩm sạch có nguồn gốc từ tự nhiên, sạch, an toàn và đúng chất lượng. Cho nên bạn hoàn toàn yên tâm khi mua và sử dụng sản phẩm tại nhà thuốc chúng tôi.

Giá bán các sản phẩm liên quan đến cây tam thất:

✔ Giá bán củ tam thất loại 1: 2.200.000 VNĐ/1 KG (nguyên củ)

✔ Giá bán củ tam thất loại 2 là: 1.800.000 VNĐ/1KG (củ loại 5 năm tuổi)

✔ Giá bán củ tam thất loại 3: 1.600.000 VNĐ/1 KG (củ loại 3 năm tuổi)

☛ Xem thêm: Bảng báo giá các loại Tam thất 

Lưu ý: Mức giá trên có thể dao động cao hơn hoặc thấp hơn phụ thuộc theo từng mùa vụ, nên để mua được sản phẩm Củ tam thất giá tốt nhất với rẻ nhất, Qúy khách vui lòng liên hệ đến nhà thuốc qua số Hotline: 0912.040.918 hoặc 0397387114 gặp Bác sĩ Vũ Công Phú để được tư vấn trực tiếp!

(Tham khảo nguồn: Thông tin Thuốc và Biệt Dược)