Cây khôi tía là loại dược liệu không còn xa lạ trong đời sống hằng ngày với rất nhiều công dụng: chữa một số bệnh về dạ dày như viêm loét dạ dày, tá tràng, chữa bệnh lị, bổ huyết …Vậy bạn đã biết cách nhận biết về cây khôi trong tự nhiên chưa? Dưới đây là những thông tin giúp bạn nhận biết cây khôi một cách dễ dàng hơn nhé.
Cây khôi tía
Mục lục
Giới thiệu về cây khôi
Mô tả
- Cây khôi hay còn được gọi là: Khôi, cây Độc lực, Lá khôi, Khôi tía, Chẩu mã thái (Tày)
- Cây khôi có tên khoa học: Ardisia sylvestris Pitard thuộc họ Myrsinaceae
- Loài khôi được chia thành 2 loại: Khôi tía và khô trắng. Trong đó loại khôi tía được sử dụng rộng rãi vì nó có tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe con người
- Cây khôi là một loại cây nhỏ, mọc thẳng đứng, cao chừng 1,5 – 2m, thân khá mỏng và hầu như không phân nhánh, rỗng xốp, gần trên ngọn có nhiều lá.
- Lá khôi khá to, mọc so le, có lá dài tới 30cm, phiến là nguyên, mép có răng cưa nhỏ và mịn, dài 25-40cm, rộng 60-10cm, mặt trên tím, gân nổi hình mạng lưới.
- Để phân biệt lá khôi tía và khôi trắng chỉ cần dựa vào màu sắc của lá: Lá khôi tía sẽ có màu tím, lá khôi trắng thì cả mặt trên và mặt dưới đều màu xanh
- Hoa mọc thành chùm, dài 10-15cm, hoa rất nhỏ, đường kính 2-3mm, màu trắng pha hồng tím 5 lá đài 5 cánh hoa. Quả mọng, khi chín màu đỏ.
- Mùa hoa: tháng 5-7, mùa quả: tháng 7-9
Khu vực phân bố
- Cây khôi mọc hoang tại nhiều nơi, chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Nhiều nhất là một số tỉnh như Lặng Sơn, Thanh Hóa, lào Cai, yên Bái…Những khu rừng rậm miền thượng du các tỉnh Thanh Hóa (Thạch Thành-Ngọc Lặc-Lang Chánh), Nghệ An (Phủ Qùy), Ninh Bình (Nho Quan), Hà Tây (Ba Vì).
- Do cây khôi có tác dụng rất tốt trong việc điều trị bệnh về dạ dày và một số bệnh thường gặp, nhận thấy nhu cầu người bệnh tìm đến cây khôi dùng làm thuốc là rất lớn nên nhiều hộ gia đình cũng tự tiến hành nhân giống và trông cây khôi tía để làm dược liệu
Thu hái
Thu hoạc cây khôi thường hái lá và ngọn vào mùa hạ, phơi nắng cho tái rồi phơi và ủ trong râm.
Bộ phận sử dụng
Rễ và lá
Công dụng của cây khôi
1.Lá khôi có tác dụng chữa sài lở, mụn nhọn
Trong lá khôi có chất tannin giúp làm lành các vết loét , bởi vậy trong dân gian có những bài thuốc về chữa sài lở mụn nhọn từ cây khôi như tắm bằng lá khôi hoặc giã lá khôi đắp vào chỗ mụn nhọt khá hiệu quả
Chữa sài, ghẻ cho trẻ:
- Lá khôi 1 nắm to
- Lá hòe và lá vối 1 năm to
- Rửa sạch đun sủi lên pha nước hoặc tắm nước lá đặc cho trẻ nhỏ bị sài lở
Chữa nhọt mụn ở trẻ
- Vài 4-5 lá khôi
- 4-5 lá vối
- Rửa sạch để ráo nước cho vào cối giã lẫn với nhau, trộn thêm 1-2 giọt dầu vừng đắp vào nơi mụn nhọt của trẻ
2.Cây khôi chữa kiết lị ra máu, đau cơ nhục, đau yết hầu
Rễ cây khôi thái nhỏ phơi khô ngâm rượu
Chuẩn bị:
- Sơ chế rễ cây khôi nước, dùng khăn mềm với nưới để rửa sạch phần đất bám trên rễ cây khôi hoặc dùng bàn chải sạch để rửa sạch rễ cây khôi và loại bỏ đất bụi. Đem cắt ngắn và phơi sấy khô
- Chọn rượu trắng rượu nếp hoặc rượu tẻ ngon, nồng độ 40 độ trở lên.
- Lựa chọn bình ngâm rượu bình thủy tinh hoặc bình sành sứ, không sử dụng bình nhựa và bình kim loại
Cách chế biến rễ cây khôi ngâm rượu
- Thả từ từ rễ cây khôi đã cắt lát vào một cách nhẹ nhàng, xếp chỉnh lại cho đẹp.
- Đổ lượng rượu đã chuẩn bị vào bình.
- Đóng kín nắp để vào chỗ mát.
Thời gian ngâm rượu rễ cây khôi khoảng 3-6 tháng thì có thể lấy rượu rễ cây lần 1 để dùng. Hoặc lấy rượu cốt ra rồi tiếp tục ngâm lần 2, lần 3 và trộn đều phần nước rượu cốt lần 1 với nhau rồi mới dùng.
3.Cây lá khôi có tác dụng chữa đau dạ dày
Theo y học cổ truyền và các nghiên cứu khoa học, cây lá khôi có tác dụng hiệu quả trong việc điều trị bệnh đau dạ dày, hỗ trợ đường tiêu hóa. Nghiên cứu chỉ ra rằng hoạt chất tanin có trong cây lá khôi giúp ngăn chặn việc tiết axit tại dạ dày, giúp dứt cơn đau dạ dày và ngăn ngừa cơn đau tái phát
- Lá khôi: 40-60g
- Ấm sắc: Ấm đắt
- 1,5 -2 lít nước
- Cho lá khôi vào ấm và đổ nước đun sủi to. Vặn lửa nhỏ liu riu đun trong 20-30 phút. Chắt lấy nước uống trong ngày. Uống đều đặn hằng ngày sẽ thấy những cơn đau thuyên giảm rõ rệt
4.Công dụng của cây khôi nhung chữa viêm loét dạ dày và hành tá tràng
Cây khôi không chỉ giúp điều trị đau dạ dày, nó có thể chữa khỏi ngay cả khi dạ dày đã bị viêm loét. Bởi hoạt chất tannin có trong cây khoi giúp làm lành các vết lớt, khi điều trị bằng lá cây khôi lượng axit trong dạ dày tiết ra sẽ giảm đi, giúp bệnh nhân giảm đau đớn. Các vết loét ở dạ dày và tá tràng sẽ lành mà không cần điều trị bằng thuốc tây hay phẫu thuật dao kéo.
- Lá khôi: 60g
- Lá bồ công anh: 40g
- Lá khổ sâm: 20g
- Nước: 1,5-2 lit nước
- Ấm đất
- Cho các nguyên liệu đã chuẩn bị vào ấm đất, đun sủi bằng lửa to, khi sôi bồng vặn lửa nhỏ và đun liu riu 30 phút. Chắt lấy nước uống, chia làm 3 phần và uống trước bữa ăn 30 phút
Các hình ảnh cây khôi
Lá cây khôi tía
Lá, hoa cây khôi tía
Hoa và lá cây khôi trắng
Thân cây khôi nhung
Quả cây khôi tía
Những lưu ý khi sử dụng cây lá khôi chữa bệnh
Cây lá khôi có thể hỗ trợ điều trị bệnh khá hiệu quả, tuy nhiên khi sử dụng bạn nên chú ý sử dụng cây lá khôi tại nhà theo những điểm sau đây
- Khi dùng cây lá khôi điều trị bệnh, bạn cần chọn những cây khỏe mạnh, không sâu bệnh, hái những lá có màu sắc rõ ràng, nguyên vẹn.
- Cần vệ sinh sạch sẽ lá khôi trước khi sử dụng, nếu dùng theo cách dùng lá khôi khô, thì trước mỗi lần sử dụng cũng cần rửa sạch lá khô nhiều lần với nước.
- Khi sử dụng chữa bệnh, hiệu quả chữa bệnh còn phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người.
- Cần dừng sử dụng ngay khi cơ thể xuất hiện các phản ứng bất thường, nên đến các cơ sở y tế chuyên ngành để được thăm khám và chẩn đoán, tư vấn rõ trước khi sử dụng lá để chữa bệnh.
Mua cây khôi ở đâu
Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua cây khôi ở đâu để làm thuốc chữa bệnh?
Cây khôi là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và trong các bài thuốc dân gian quen thuộc. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị Y học cổ truyền… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.
Với mong muốn bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng Chẩn trị Y học cổ truyền Phú Vân không chỉ là địa chỉ khám chữa bệnh tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung cấp cho khách hàng những vị thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc đông y cây khôi và những vị thuốc khác được bác vĩ Vũ Công Phú cẩn thận chọn lựa, kiểm nghiệm và được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn.
Các bạn có thể liên hệ qua số điện thoại 0912.040.918 để được nghe tư vẫn trực tiếp của Bác sĩ Vũ Công Phú, hoặc qua phòng khám Đông Y Phú Vân để được bắt mạch, thăm khám và tư vấn điều trị. Ngoài ra bạn có thể đặt câu hỏi của bạn ở mục ý kiến ở cuối bài viết, Đông Y Phú Vân sẽ tư vấn miễn phí và giải đáp những thắc giúp bạn có thêm những thông tin đáng tin cậy.
Ý kiến của bạn