Bán chi liên- Hoàng cầm râu

Cây bán chi liên là vị thuốc dùng trong đơn thuốc phòng chống ung thư mà hiện nay được áp dụng nhiều. Bán chi liên cùng bạch hoa xà thiệt thảo kết hợp là bài thuốc phòng chống ung thư hiệu quả. Bên cạnh đó bán chi liên còn có nhiều tác dụng khác nữa.

Tên gọi khác

Bán chi liên còn có tên gọi khác là Hoàng cầm râu, thuẩn râu. Tên tiếng trung là ban-zhi-lian

Tên khoa học: Scutellaria barbata D. Don (S. rivularis Wall.) Thuộc họ Hoa môi – Lamiaceae.

Mô tả:

Cây thảo cao 0,2-0,5m, thân không lông. Lá mọc đối, phiến xoan thon, dài 1-2cm, mép có răng đều, gân phụ 3-4 cặp; cuống ngắn, 1mm. Cụm hoa dài 3-5cm, ở ngọn; lá bắc thon hẹp; đài
hình chuông cao 2,5mm có 2 môi, môi trên mang một cái khiên (thuận) hình chóp có lông, rụng sớm, môi dưới tồn tại; tràng màu xanh có lông thưa, cao 7-9cm, chia 2 môi, môi trên 3 thuỳ, môi dưới tròn, miệng rộng, nhị 4, bao phấn có ít lông.
Hoa tháng 4-10, quả tháng 6-11.

Bộ phận dùng:

Toàn cây – Herba Scutellariae Barbatae, thường gọi là Bán chi liên
Nơi sống và thu hái: Cây mọc trong các ruộng khô, gặp ở Hoà Bình, Hà Tây, Ninh Bình, Hà Bắc, Bắc Thái, Hà Giang. Thu hái toàn cây vào mùa xuân, hè, lúc cây ra hoa. Rửa sạch, phơi khô, bó lại để dùng.
Thành phần hóa học:

Trong cây có scutellarein, scutellarin, carthamidin, isocarthamidin.
Tính vị, tác dụng:

Vị hơi đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu tiêu sưng, giảm đau, chống khối u tan sinh.
Công dụng, chỉ định và phối hợp:

Thường dùng trị:

• 1. Khối u tân sinh;
• 2. Áp xe phổi (Lao phổi xơ);
• 3. Viêm ruột thừa;
• 4. Viêm gan, xơ gan cổ trướng.

Dùng ngoài trị các loại mụn nhọt sưng đau, viêm vú, viêm mủ da, sâu quảng, rắn độc cắn, sâu bọ cắn đốt, đòn ngã tổn thương. Liều dùng 20-40g, có thể tới 80g, dạng thuốc sắc để uống trong. Dùng ngoài với lượng cây tươi vừa đủ, giã ra đắp và nấu nước rửa. Người ta còn dùng thay ích mẫu trị bệnh phụ khoa.
Đơn thuốc – Chữa ung thư phổi, ung thư gan, ung thư trực tràng ở thời kỳ đầu (ở Trung Quốc):

• Hoàng cầm râu (Bán chi liên) 40g và
• Lưỡi rắn trắng (Bạch hoa xà thiệt thảo) 80g,
• Cho vào 600ml nước, sắc còn 200ml, chia uống trong ngày vào lúc đói. Cũng có thể nấu thành nước uống thay trà hàng ngày

Thực tế Đông y Phú Vân cũng áp dụng công thức này trong quá trình điều trị cho các bênh nhân.

Xem thêm: Bạch hoa xà thiệt thảo và bán chi liên – Khắc tinh trị u bướu, ung thư

Theo Cây thuốc Đông Y- Y học cổ truyền Tuệ tĩnh