Chào bác sĩ, tôi năm nay 62 tuổi, người già mất ngủ là chuyện thường nhưng dạo gần đây tôi còn mất ngủ trầm trọng. Tôi nghe nói uống lá lạc tiên rất dễ ngủ, nhưng cũng có nghe mọi người nói lạc tiên còn có nhiều tác dụng khác nữa như chữa táo bón. Vậy rốt cuộc uống lá lạc tiên thì có tác dụng gì? Và nên uống với liều lượng ra sao? Nên dùng tươi hay dùng khô?
Bảo Khánh- Bắc Giang
Chào bác Khánh, để trả lời cho câu hỏi của bác về việc uống lá lạc tiên có tác dụng gì, nhà thuốc xin trả lời theo các ý như sau:
Mục lục
Cây lạc tiên là cây gì?
Cây lạc tiên còn có các tên dân gian khác như cây chùm bao, hồng tiên (lạc tiên đỏ), dây nhãn lồng (long châu cầu), dây lưới, cây lồng đèn, cây mắm nêm, dây bầu đường, mỏ pỉ, quánh mon (Tày), co hồng tiên (Thái), tây phiên liên, mắc mát (Đà lạt).
Cây mọc tự nhiên ở ở khắp nơi tại nước ta, thường mọc hoang ở hàng rào, lùm bụi cây khắp đồng ruộng, vườn cây. Trong cây có thành phần hoá học chính: Alcaloid, flavonoid, saponin. Đây là những hoạt chất tốt cho an thần, có tác dụng lên hệ thần kinh trung ương, giúp trấn tĩnh, chống hồi hộp, lo âu, mất ngủ. Dân gian Việt Nam thường dùng cây này làm thuốc an thần.
Lá lạc tiên
Lạc tiên là loại dây leo, thân mềm, rỗng, có nhiều lông thưa. Lá mềm mọc so le hình tim, 3 thùy, mép lượn sóng và sẻ hơi sâu thành 3 thùy, thùy ở giữa cao hơn 2 thùy bên cạnh, đáy lá hình tim, mép lá có lông mịn, cuống dài 7-8cm, tua cuốn mọc từ nách lá và cuốn cuộn tròn.
Lá lạc tiên có thể dùng tươi và khô đều được. Thu hoạch người ta thường cắt phần thân lá cùng nhau và quả chín thường để riêng vì quả khi chín vỏ mỏng dễ vỡ.
Tìm hiểu thêm: Cây lạc tiên chữa bệnh mất ngủ
Cây lạc tiên được dùng làm thuốc như nào?
Cây lạc tiên thu hái về thì dùng được toàn cây trừ phần rễ. Thân, lá, quả và hoa đều có thể dùng làm thuốc được. Cách chế biến và bảo quản thì cũng đơn giản như các loại thuốc nam thân leo khác như giảo cổ lam, dây gắm…
Sắc nước uống
- Lấy dây, lá, quả đem về rửa sạch, loại bỏ tạp chất, cắt khúc 3 cm, phơi khô đun nước uống hằng ngày vào giờ trước khi đi ngủ.
- Có thể thu hoạch ( dây, lá, quả) đem về, cắt khúc 3 cm, phơi khô hoặc sao khử thổ, tán nhuyễn thành dạng bột, pha thêm vào một chén nước cốt trà đen đậm (khoảng 5 kg/ lạc tiên), vo viên tròn cỡ ngón tay út. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 5 viên, liên tục trong 60-90 ngày trị mất ngủ.
Sắc kết hợp với các vị thuốc khác
Để bổ trợ cũng như tăng tác dụng của lạc tiên thường người ta kết hợp cùng các vị thuốc khác nữa. Các vị thuốc trị mất ngủ như: Sen, cây vông nem hay nụ hoa tam thất bắc…
Chế biến món ăn
Cây lạc tiên là cây leo thân mềm. Bạn có thể thu hái lấy phần ngọn non của cây để chế biến món ăn vừa giúp dễ ngủ vừa mát. Lá lạc tiên được ăn như một vị rau như ngọn su su. Một loại thảo dược khác cũng được dùng trong nấu ăn tương tự là giảo cổ lam cũng được người dân áp dụng. Bạn có thể luộc chấm mắm, chấm tương hay thậm chí là nấu canh.
Hái đọt non (cả lá, dây và quả) nấu canh với tôm, thịt, cá đồng giúp dễ ngủ, giúp giảm nồng độ cholesterol tăng bất thường, ăn ngon miệng, ổn định tâm sinh lý.
Nhân dân vẫn hay lấy ngọn non luộc ăn vào buổi chiều hoặc trước khi đi ngủ vài giờ- vào bữa cơm chiều tối.
Ngâm rượu
Rượu lạc tiên được ngâm từ quả lạc tiên, hặc từ chiết xuất cao lạc tiên cô đặc. Quả lạc tiên chín thường cả năm mới có một đợt thu hoạch và khó bảo quản nên lựa chọn đến ngâm rượu từ cao lạc tiên được nhiều người dùng thay thế.
- Quả lạc tiên dùng ngâm rượu: Rượu lạc tiên được ngâm từ quả lạc tiên chín vàng thu hoạch vào mùa quả là tầm tháng 5-đến tháng 7.
- Ngâm rượu từ cao lạc tiên: Bạn cũng có thể ngâm rượu từ cao lạc tiên, Cách này cũng được dùng với trường hợp nhiều người thích uống thuốc có vị rượu như rượu thuốc là một thói quen.
Riêng lá lạc tiên thì dùng như nào?
Lá lạc tiên tươi
Lá cây lạc tiên (ưu tiên lá non), ngọn lạc tiên. Rửa sạch lá cây lạc tiên cùng phần ngọn để loại bỏ bụi bẩn. Sau đó, đun sôi nước và thả lá lạc tiên vào luộc như luộc canh rau bình thường. Chấm mắm hay tương để ăn kèm.
Nếu bạn mất ngủ có thể áp dụng phương pháp này hàng ngày, thay rau xanh.
Lá lạc tiên khô
Lá lạc tiên rửa sạch sau đó phơi khô dưới ánh nắng mặt trời, có thể sao vàng để bảo quản được lâu. Mỗi ngày, dùng một ít lá lạc tiên đã phơi khô hãm cùng nước để uống thay trà vào buổi sáng và tối. Nên uống buổi tối trước khi ngủ để phát huy tác dụng hiệu quả.
Uống lá lạc tiên có tác dụng gì?
Tác dụng của lá lạc tiên
Công dụng chính của cây lạc tiên là chữa mất ngủ. Thành phần dược liệu nằm ở phần lá cũng như phần thân. Phần thân cũng là thân mềm nữa, nên thu hoạch người ta thường để nguyên cả cành và lá hay dây và lá mà không tách ra. Phần này cắt khúc và bảo quản phơi khô dùng dần. Tác dụng của lá lạc tiên cũng như cây lạc tiên đó là chữa chứng mất ngủ hiệu quả. Nó không quá khi được gắn với cái tên dưỡng tâm an thần.
Bên cạnh đó lá lạc tiên cũng có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu giải độc, trị thống.
Tác dụng lá lạc tiên khi kết hợp cùng với vị thuốc khác
Trị mệt mỏi, căng thẳng
- 300g lạc tiên (cả lá, dây, quả)
- 200g rau bắp và
- 100g rau má
Tất cả được phơi khô sao vàng. Cho vào ấm đun thuốc thêm 500ml nước, ¼ muỗng muối hạt, sắc còn 200 ml nước. Chia uống 2 lần/ ngày vào các buổi trưa, tối. Kiên trì uống trong vòng 7 ngày sẽ có tác dụng an thần, chống căng thẳng.
Trợ tim, làm dịu hệ thần kinh
- 20g lá lạc tiên;
- vông nem, hạt sen, mỗi thứ 12g;
- táo nhân sao, lá dâu, lá tre mỗi thứ 10g;
- xương bồ, cam thảo mỗi thứ 6g.
Cho vào ấm đổ thêm 600ml nước sắc còn 200ml nước, uống ngày 1 thang.
Trị ho
3-15g lá lạc tiên, đem rửa sạch. Sắc như sắc thuốc, uống liên tục cho đến khi dứt ho thì thôi.
Trị chứng suy nhược thần kinh
8 – 10g lá lạc tiên
thêm tâm sen, lá dâu tằm, lá vông
Sắc uống như nước chè hằng ngày. ngày dùng 2 – 5g, uống trước khi đi ngủ.
Chữa viêm da, mụn mủ, ghẻ ngứa
Lá lạc tiên đem nấu nước, dùng hỗn hợp nước này tắm và có thể cành lá tươi giã chắt nước để đắp vào những vùng da viêm, mụn mủ, ngứa sẽ rất đỡ.
Trị đau nhức ở người cao tuổi, phụ nữ hành kinh sớm hoặc mãn kinh có tâm trạng không tốt
- 500gr lá lạc tiên,
- 100gr lá khổ qua còn non,
- 300g hoa thiên lý.
Tất cả đem sao khô, sau đó tán nhuyễn thành bột, trộn với 50g đậu xanh đã rang chín, tán nhuyễn.
Mỗi ngày lấy khoảng 3 muỗng, pha với 100ml nước sôi, khi nào khát thì uống. Dùng khoảng 10 ngày sẽ thấy có kết quả tốt. Những bệnh nhân mắc chứng hạ huyết áp cũng có thể sử dụng cách này sẽ thấy rất hiệu quả.
Đọc thêm: Cây lạc tiên chữa được bệnh gì?
Mua lá lạc tiên ở đâu?
Cây lạc tiên mọc tự nhiên ở nhiều vùng khắp nước ta, bạn có thể tự thu hái nếu sẵn có. Hoặc có thể mua ở các nhà thuốc đông y uy tín về dùng. Mua thường bạn sẽ cây lạc tiên ở dạng khô đã được chế biến đóng gói theo chuẩn cảu bảo quản đông y. Hiện nay nhiều nơi cũng có chế biến lạc tiên dưới dạng cao để tiện cho việc sử dụng hợp với nhu cầu hiện nay. Bạn nên lựa chọn nơi mua uy tín để có chất lượng và tránh mua phải hàng giả hay hàng kém chất lượng.
Tại Nhà thuốc Đông y Phú vân, chúng tôi có:
Bác sĩ Đông y Vũ công Phú với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề- hiện đang là trưởng khoa Y học cổ truyền – Bệnh viện đa khoa Tân Lạc, Hòa Bình. Bạn có thể hỏi thêm, tư vấn thêm về chứng mất ngủ cũng như cách dùng lạc tiên sao cho hiệu quả nhất.
Nguồn dược phẩm chất lượng từ chính vùng đất Hòa bình nơi nhà thuốc tọa lạc.
Sản phẩm lạc tiên hiện nhà thuốc Đông y Phú vân có bán dạng dây lá sao khô và dạng cao cụ thể:
- Lạc tiên khô: 120.000/ kg
- Cao lạc tiên: 200.000/ lọ 100g
Mọi thắc mắc về cây lạc tiên cũng như công dụng chữa mất ngủ của lạc tiên với bác sĩ Vũ Công Phú- 0912. 040. 918 hoặc để lại phản hồi dưới bài viết. Mọi giải đáp sẽ được trả lời. Cảm ơn bạn.
Xem thêm: Cách chế biến Cao lạc tiên
Ý kiến của bạn