Trinh nữ hoàng cung

Trinh nữ hàng cung còn được gọi là hoàng cung trinh nữ, Tây nam văn châu lan, thập bát học sĩ( Trung Quốc), Tỏi Thái Lan.

Tên khoa học Crinum latifolium L. Thuộc họ Thủy tiên Amaryllidaceae.

Tên trinh nữ hoàng cung là do cây này được dùng để trị bệnh cho những phụ nữ còn trinh tiết được tuyển chọn vào cung vua nhưng không được vua chú ý nên mắc một số bệnh riêng của những phụ nữ sống trong cùng hoàn cảnh.

Mô tả cây

Trinh nữ hoàng cung là một loại cỏ, thân hành như củ hành tây to, đường kính 10-15cm, bẹ lá úp vào nhau thành một thân giả dài khoảng 10-15cm, có nhiều lá mỏng kéo dài từ 80-100cm, rộng 3-8cm, hai bên mép lá lượn sóng. Gân lá song song, mặt trên lá lõm thành rãnh, mặt dưới lá có một sống lá nổi rất rõ, đầu bẹ lá nơi sát đất có màu đỏ tím.

Trinh nữ hoàng cung là một loại cỏ, thân hành như củ hành tây to, đường kính 10-15cm, có nhiều lá mỏng kéo dài từ 80-100cm, rộng 3-8cm, hai bên mép lá lượn sóng. Gân lá song song, mặt trên lá lõm thành rãnh. mặt dưới lá có một sống lá nổi rất rõ, đầu bẹ lá nơi sát mặt đất có màu đỏ tím.

Hoa mọc thành tán gồm 6-18 hoa, trên một cán hoa dài 30-60cm. Cánh hoa màu trắng có điểm màu tím đỏ, từ thân hành mọc rất nhiều củ con có thể tách ra để trồng riêng dễ dàng.

Phân bố, Thu hái, chế biến

Cây trinh nữ hoàng cung mọc ở cả 3 miền Bắc , Trung, Nam của Việt Nam. Hiện nay cây được trồng nhân rộng rất nhiều.

Bộ phận dùng:

Ở Việt Nam cây trinh nữ hoàng cung được thu lấy lá. Lá đem về dùng tươi hoặc phơi khô. Thái nhỏ sao khô dùng dần.

Ở một số nước, người ta dùng cán hoa, thân hành của cây thái nhỏ phơi khô.

Công dụng

Dân ta dùng lá cây trinh nữ hoàng cung để chữa những trường hợp u xơ, ung thư tử cung- đối với phụ nữ.

ung thư tiền liệt tuyến – đối với nam giới.

Cách dùng:

Ngày uống nước sắc của 3 lá tinh nữ hoàng cung hái tươi thái nhỏ ngắn tầm 1-2cm, sao khô màu hơi ngả vàng. uống làm 3 đợt

• Uống trong 7 ngày liên tiếp rồi nghỉ 7 ngày.
• Sau uống tiếp 7 ngày rồi nghỉ 7 ngày rồi
• Uống thêm 7 ngày nữa.

Tổng uống 3 đơt 7x3x3 là 63 lá.  Xen kẽ 2 đợt nghỉ uống, mỗi đợt 7 ngày.

Ngoài ra để kết hợp chữa bệnh hiệu quả trinh nữ hoàng cung thường được kê cùng đơn thuốc bổ thận. Đơn thuốc bổ thận này được ghi chép lại từ một bài bài báo như sau:

Đơn thuốc gồm 18 vị:

Chế viễn chi	8g	Liên Nhục	12g
Đảng sâm	12g	Thục địa	12g
Quảng bì	12g	Mẫu đơn	8g
Hắc đỗ trọng	12g	Hắc táo nhân	16g
Sơn thù nhục	8g	Trích hoàng kỳ	8g
Phục linh	12g	Trích thảo	8g
Nhục thung dung	12g	Ngưu tất	12g
Câu kỷ tử	12g	Hoài sơn	12g
Bạch truật	8g	Trạch tả	12g

Khi phối hợp trinh nữ hoàng cung và đơn bổ thận trên thì thường uống kết hợp 10 thang thuốc bổ thận và quá trình uống trinh nữ hoàng cung cụ thể như sau:

• Tuần đầu: uống 4 thang uống bổ thận kết hợp 7 ngày uống trinh nữ hoàn cung (sắc nước)
• 2 Tuần đợt sau: uống kết hợp mỗi tuần 3 thang thuốc bổ thận với 7 ngày uống trinh nữ hoàng cung sắc nước.

Theo Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của Giáo sư Đỗ Tất Lợi