Bài thuốc ngâm rượu cường dương Minh Mạng thang

Với công thức truyền bí truyền rượu thuốc Minh Mạng thang được lưu truyền đến ngày nay. Nhưng cũng vì cái bí truyền này mà thông tin sai lệch về nó cũng có rất nhiều. Hãy cùng tìm hiểu bài thuốc ngâm rượu cường dương minh mạng thang để rõ.

Minh Mạng thang

Việc nấu rượu và sử dụng rượu dưới triều Nguyễn được triều đình quản lý khá chặt chẽ, nhất là các loại rượu dùng để phục vụ các nhu cầu của triều đình như tế lễ, Yến tiệc hay để bồi bổ sức khỏe nhà vua và các thành viên hoàng gia.

Rượu bồi bổ sức khỏe cho vua quan trong triều được gọi là dược tửu, nếu là dược tửu dành riêng cho vua thì còn có mỹ danh là ngự tửu. Rượu thuốc Minh Mạng thang là dành riêng cho vua Minh Mạng và được gọi là Minh Mạng Hoàng đế ngự tửu.

Bài thuốc ngâm rượu cường dương Minh Mạng thang

Ngự Tửu Minh Mạng là một trong ba loại ngự tửu được Hoàng Đế Minh Mạng dùng trong công thức “Bán dạ tam bôi tửu” gồm: Rượu khai vị, rượu tăng cường sinh lực và rượu để Nhà vua dùng 1 giờ trước khi gặp các bà Hậu và bà Phi. Ngự tửu Minh Mạng chính là loại rượu thứ ba trong công thức kinh điển nói trên.

Theo nguyên văn tài liệu cổ để lại mà Ông Bảo Hiền còn lưu giữ, thành phần rượu Minh Mạng Thang gồm có 18 vị thuốc quý: Đại Nguyên Thục Địa, Bắc Đỗ Trọng, Nhị Hồng Sâm, Cam Kỷ Tử, Ba Kích Thiên, Chánh Bắc Kỳ, Tây Quy Đầu, Bạch Cục Ba, Tây Nguyên Nhục, Hắc Táo Nhơn, Viễn Chí Nhục, Đại Hoàn Tinh, Dâm Dương Hoắc, Nhục Thung Dung, Bắc Cam Thảo, Xa Tiền Tử, Xà Sàng Tử và Đại Táo. Mỗi vị thuốc được sử dụng từ 3 đến 4 chỉ (chỉ = 3,78 g), tùy loại. Toàn bộ công thức được ngâm trong rượu trắng tốt, hạ thổ 100 ngày mới được đem lên sử dụng.

Tuy nhiên, công trình nghiên cứu “Nguồn gốc bài thuốc Minh Mạng Thang và đề xuất các bài thuốc phù hợp trong sản xuất rượu Minh Mạng” được nghiệm thu năm 1998 cũng đã chứng minh được những tác dụng nhất định của Ngự Tửu “Minh Mạng Thang” trong chủ trị chứng thận dương suy, khí huyết tinh hư tổn, liệt dương, yếu sinh lý, cơ thể suy nhược.

Thành phần

Theo nguyên văn tài liệu cổ để lại mà Ông Bảo Hiền còn lưu giữ, thành phần rượu Minh Mạng Thang gồm có 18 vị thuốc quý: Đại Nguyên Thục Địa, Bắc Đỗ Trọng, Nhị Hồng Sâm, Cam Kỷ Tử, Ba Kích Thiên, Chánh Bắc Kỳ, Tây Quy Đầu, Bạch Cục Ba, Tây Nguyên Nhục, Hắc Táo Nhơn, Viễn Chí Nhục, Đại Hoàn Tinh, Dâm Dương Hoắc, Nhục Thung Dung, Bắc Cam Thảo, Xa Tiền Tử, Xà Sàng Tử và Đại Táo. Mỗi vị thuốc được sử dụng từ 3 đến 4 chỉ (chỉ = 3,78 g), tùy loại.

Các vị thuốc được ghi trong Minh Mạng Thang đều là những vị thuốc Bắc nổi tiếng và có xuất xứ, chỉ dẫn địa lý (nói theo ngôn ngữ khoa học hiện đại) hết sức chính xác, nghiêm ngặt.

• Vị “Thục Địa” được xác định là “Đại Nguyên Thục Địa” (Đại Nguyên: quốc hiệu Trung Quốc dưới triều đại nhà Nguyên của Hốt Tất Liệt).
• Cam Kỷ Tử chính là Câu Kỷ Tử trồng tại tỉnh Cam Túc (Trung Quốc).
• Vị “Hoàng Kỳ” được xác định là “Chánh Bắc Kỳ” nghĩa là Hoàng Kỳ chính hiệu từ tỉnh Hà Bắc (Trung Quốc) vì vị Hoàng Kỳ có thể có nguồn gốc Trung Quốc hoặc Mông Cổ. Hoàng Kỳ có ở Hà Bắc, Hắc Long Giang, Liêu Ninh nhưng Hoàng Kỳ xuất xứ ở tỉnh Hà Bắc (Trung Quốc) là tốt nhất.
• Vị thuốc “Tây Quy Đầu” chính là vị Đương Quy mọc ở Thiểm Tây, Cam Túc, Tứ Xuyên, Vân Nam nhưng tốt nhất là “Tây Quy Đầu” – Đương Quy có xuất xứ tại tỉnh Thiểm Tây (Trung Quốc).
• Hắc Táo Nhơn (táo nhân sao đen), từ “Nhân” được người Huế hay nói và viết là “Nhơn”
• Đại Hoàn Tinh chính là vị thuốc Đại Hoàng Tinh (Đại Hoàng).
• Vị thuốc Tây Nguyên Nhục chính là vị Liên Nhục.
• Bắc Đỗ Trọng và Bắc Cam Thảo đều là các vị thuốc có nguồn gốc, xuất xứ từ Trung Quốc.

Công dụng

Để rõ hơn về công dụng ta tìm hiểu rõ hơn về thành phần thuốc. Như đã nói phần trên Thành phần rượu Minh mạng thang gồm 18 vị thuốc quý cụ thể: Đại Nguyên Thục Địa, Bắc Đỗ Trọng, Nhị Hồng Sâm, Cam Kỷ Tử, Ba Kích Thiên, Chánh Bắc Kỳ, Tây Quy Đầu, Bạch Cục Ba, Tây Nguyên Nhục, Hắc Táo Nhơn, Viễn Chí Nhục, Đại Hoàn Tinh, Dâm Dương Hoắc, Nhục Thung Dung, Bắc Cam Thảo, Xa Tiền Tử, Xà Sàng Tử và Đại Táo.

Với thành phần nêu trên chia ra các nhóm như sau:

• Nhóm an thần: Viễn Chí Nhục, Hắc Táo Nhơn (táo nhân sao đen).
• Nhóm bổ huyết có Đại Nguyên Thục Địa, Tây Quy Đầu (Đương Quy )
• Nhóm bổ khí: Nhị Hồng Sâm, Chánh Bắc Kỳ (Hoàng kỳ)
• Nhóm bổ âm có Cam Kỷ Tử (câu ký tử)
• Nhóm trợ dương có Ba Kích Thiên, Dâm Dương Hoắc, Nhục Thung Dung, Bắc Đỗ Trọng.
• Nhóm kích thích tiêu hóa có đại táo…

Như vậy, bài thuốc này bao gồm các vị thuốc có tác dụng bổ khí huyết, bổ âm, bổ dương, trừ phong thấp, mạnh gân cốt, hành khí, hành huyết và kích thích tiêu hóa. Bài thuốc này cả nam và nữ đều dùng được.

Cách dùng

Công thức chi tiết được nhắc ở phần trên. Toàn bộ nguyên liệu thuốc với liều lượng chỉ định được ngâm trong rượu trắng tốt, hạ thổ 100 ngày mới được đem lên sử dụng.

Rượu trắng nên dùng loại rượu nếp 40 – 45 – 50 độ sử dụng để ngâm thuốc. Dùng bình sành hoặc chum sứ để ngâm tiện cho việc hạ thổ.

Hạ thổ 100 ngày: đem bình rượu chôn dưới đất sâu. Hạ thổ rượu là phương pháp tốt nhất trong các phương pháp ngâm ủ, bảo quản rượu tốt nhất. Chôn rượu xuống dưới lòng đất – hay còn được gọi là hạ thổ sẽ giúp cho rượu ngon hơn, bớt độc hơn, giảm được lượng anđehit có trong rượu.

Mỗi ngày lần uống 1 lần, mỗi lần 1 chén.

Lưu ý khi sử dụng

Công thức Minh mạng thang còn là dấu chấm hỏi. Vì việc sao chép công thức thuốc của vua chúa là hành vi kháng chỉ thời xưa. Việc tìm ra bản chép tay hay những bản công bố vẫn chưa được mang tính chính thức.

Theo Lương y Thích Tuệ Tâm – Giám đốc Tuệ Tĩnh đường Liên Hoa ở Huế – là một trong những người sưu tầm được nhiều nhất các dị bản “Minh Mạng thang” (17 bài), ông cũng thường xuyên sử dụng bài thuốc minh mạng thang kể để bốc cho người bệnh có nhu cầu từ nhiều năm nay. Theo ông, người xưa lập phương thuốc phải tùy vào bệnh cảnh của từng người, gọi là “đối chứng, lập phương”. Không có một công thức cố định để áp dụng cho tất cả mọi người.

Chính vì thế bạn nên cẩn thận với những nguồn hàng trôi nổi trên thị trường. Quảng cáo hay nhưng chất lượng thuốc có thực sự thế. Việc bốc thuốc cần phải người có chuyên môn. Không những thế nguồn dược liệu cũng cần đúng chuẩn. Tuân theo đúng liều lượng chỉ định của bác sĩ.

➤ Bạn có thể xem thêm tại đây: Minh mạng thang công thức của bài thuốc và giá bán

Tài liệu tham khảo:

https://laodong.vn/lao-dong-doi-song/minh-mang-thang-la-thuoc-bo-hay-dam-duoc-207381.bld